Mâm cúng rằm tháng Giêng gồm những gì? Bài cúng rằm tháng Giêng

Rằm tháng Giêng còn gọi là Tết Nguyên Tiêu là một trong những ngày rằm quan trọng nhất trong năm. Vào dịp này, nhiều gia đình chuẩn bị mâm cỗ cúng để bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên, thần linh và cầu mong một năm bình an, may mắn. Vậy cúng rằm tháng Giêng cần những gì? Theo dõi ngay bài viết sau.

Cúng rằm tháng Giêng là cúng ai?

Cúng rằm tháng Giêng là nghi lễ dâng cúng trời và thần linh cai quản năm mới, khác với cúng trong nhà, vốn dành cho thần bản thổ và gia tiên. Nếu gia chủ gặp năm tuổi hoặc sao hạn, có thể dâng sớ, cúng giải hạn để cầu mong bình an, tai qua nạn khỏi.

Cúng rằm tháng Giêng vào giờ, ngày nào?

Theo quan niệm dân gian, cúng rằm tháng Giêng vào đúng ngày 15 Âm lịch là tốt nhất vì đây là thời điểm trăng tròn sáng nhất đầu năm, mang đến phúc khí dồi dào. Đức Phật giáng lâm ban phước, che chở chúng sinh nên khi thành tâm cầu cúng sẽ được độ trì giúp cả năm bình an, gặp dữ hóa lành.

Khung giờ cúng tốt nhất ngày 15/1 Âm lịch (tức 12/2 Dương lịch) là từ 11h - 13h (Bính Ngọ). Ngoài ra, bạn có thể chọn các khung giờ như 3h-5h, 7h-9h, 15h-17h. Tuyệt đối không cúng vào ban đêm.

Rằm tháng Giêng nên cúng chay hay mặn?

Theo quan niệm dân gian, mâm cỗ cúng rằm tháng Giêng có thể bao gồm cả món chay và món mặn:

Mâm cúng rằm tháng Giêng

Mâm cúng chay rằm tháng Giêng

Mâm cỗ cúng rằm tháng Giêng thường gồm các món cơ bản như:

• Xôi gấc hoặc xôi đỗ xanh: Tượng trưng cho sự no ấm, đoàn viên. Đặc biệt, màu đỏ của xôi gấc mang ý nghĩa cầu may mắn, phúc lộc.
• Nem chay (chả giò chay): Được làm từ các loại rau củ như mộc nhĩ, nấm hương, cà rốt, đậu phụ… tạo nên hương vị thơm ngon, thanh đạm.
• Đậu hũ chiên sả: Đậu hũ cắt miếng, ướp sả băm nhỏ rồi chiên vàng, đơn giản nhưng hấp dẫn.
• Canh nấm chay: Sự kết hợp của nấm hương, nấm kim châm, đậu hũ non… mang lại hương vị thanh mát, ngọt tự nhiên.
• Rau củ luộc hoặc xào chay: Các loại rau củ như bông cải, cà rốt, đậu que… không chỉ đẹp mắt mà còn bổ dưỡng.
• Chè trôi nước chay: Với ý nghĩa cầu mong sự đoàn viên, viên mãn, đây là món ngọt không thể thiếu trong ngày rằm.

Mâm cúng mặn rằm tháng Giêng

Mâm cỗ mặn cúng rằm tháng Giêng thường gồm các món sau:

• Gà luộc: Món không thể thiếu, thường là gà trống tơ luộc nguyên con tượng trưng cho sự trọn vẹn, đủ đầy. Gà được bày nguyên con, kèm lá chanh thái sợi và muối tiêu chấm.
• Xôi gấc hoặc xôi đỗ xanh: Xôi gấc có màu đỏ may mắn, biểu trưng cho sự cát tường, trong khi xôi đỗ xanh thể hiện sự đầy đặn, yên bình.
• Giò lụa, giò thủ: Hai loại giò phổ biến, tượng trưng cho tài lộc và sự sung túc. Những khoanh giò tròn đầy thể hiện sự đủ đầy, thịnh vượng.
• Nem rán (chả giò): Lớp vỏ giòn rụm, nhân thịt và rau củ đậm đà, món ăn này thể hiện sự phong phú, đa dạng trong ẩm thực truyền thống.
• Thịt kho tàu: Miếng thịt mềm nhừ, trứng luộc béo bùi, mang ý nghĩa giàu sang, phát đạt. Món này không chỉ thơm ngon mà còn thể hiện lòng thành kính với tổ tiên.
• Canh mọc hoặc canh bóng thả: Những viên thịt nhỏ hấp dẫn hoặc bóng bì thơm lừng giúp mâm cỗ thêm phong phú, đồng thời mang ý nghĩa gia đình sum vầy, gắn kết.
• Rau củ luộc: Các loại rau theo mùa như bầu, bí, cà rốt, su hào… với màu sắc tươi tắn, tượng trưng cho sự khỏe mạnh, sinh khí dồi dào, là lời chúc bình an, hạnh phúc.

Mâm ngũ quả cúng rằm tháng Giêng

Mâm ngũ quả cúng rằm tháng Giêng thường có 5 màu sắc, tượng trưng cho ngũ phúc: giàu có, sang trọng, sống lâu, khỏe mạnh, bình yên hoặc theo ngũ hành: Kim (trắng), Mộc (xanh), Thủy (đen), Hỏa (đỏ), Thổ (vàng).

• Miền Bắc: Mâm ngũ quả thường gồm bưởi, chuối (màu xanh), cam, quýt (màu vàng), táo, hồng (màu đỏ), lê, đào (màu trắng), măng cụt, mận, nho (màu đen)…
• Miền Trung: Không quá cầu kỳ, người dân chọn trái cây theo mùa như lê, lựu, đào, phật thủ, táo, hồng, quýt, thanh long…
• Miền Nam: Thường có mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài, sung, mang ý nghĩa “Cầu sung (túc) vừa đủ xài.”

Ngoài ra, người miền Nam kiêng một số loại quả như chuối (ngụ ý thất bại), cam (quýt làm cam chịu), lê (lê lết), táo (trái "bom"), lựu (lựu đạn) và sầu riêng.

Bài cúng rằm tháng Giêng

Bài cúng rằm tháng Giêng tại nhà

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng thiên Hậu thổ chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo phủ Thần quân.

Con kính lạy các ngài Thần linh cai quản trong khu vực này.

Con kính lạy tổ tiên, ông bà nội ngoại và chư vị hương linh.

Hôm nay là ngày rằm tháng Giêng năm 2025, tín chủ chúng con là… (họ tên), ngụ tại… (địa chỉ).

Thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật, kim ngân trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án.

Chúng con kính mời các cụ tổ tiên, ông bà nội ngoại và chư vị hương linh về ngự tại nơi đây để chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.

Cúi xin các ngài phù hộ độ trì cho gia đình chúng con được khỏe mạnh, bình an, vạn sự tốt lành.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Bài cúng rằm tháng Giêng ngoài sân (Ngoài trời)

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng thiên Hậu thổ chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo phủ Thần quân.

Con kính lạy các ngài Ngũ Phương, Ngũ Thổ, Long Mạch, Tài Thần và chư vị Thần linh cai quản trong khu vực này.

Hôm nay là ngày rằm tháng Giêng năm 2025, tín chủ chúng con là… (họ tên), ngụ tại… (địa chỉ).

Thành tâm dâng lên hương hoa, lễ vật, thắp nén tâm hương kính mời chư vị Tôn thần giáng lâm thụ hưởng.

Cầu mong chư vị phù hộ độ trì cho gia đình chúng con luôn được an khang, thịnh vượng, làm ăn phát đạt, buôn may bán đắt.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Câu hỏi liên quan

Cúng rằm tháng Giêng trước có được không?

Có thể cúng rằm tháng Giêng trước. Dưới đây là một số ngày tốt có thể chọn để thực hiện lễ cúng:

• Ngày 13/1 Âm lịch (10/2 Dương lịch) các khung giờ Canh Thìn (7h - 9h), Tân Tỵ (9h - 11h), Giáp Thân (15h - 17h), Ất Dậu (17h - 19h).
• Ngày 14/1 Âm lịch (11/2 Dương lịch) các khung giờ Nhâm Thìn (7h - 9h), Giáp Ngọ (11h - 13h), Ất Mùi (13h - 15h).

Cúng rằm tháng Giêng ngày 14 hay 15?

Có thể cúng rằm tháng Giêng vào ngày 14 hoặc 15 đều được. Nhưng tốt nhất vẫn nên cúng rằm tháng Giêng vào ngày 15.

Cúng rằm tháng Giêng có đốt vàng mã không?

Gia chủ có thể đốt vàng mã vào rằm tháng Giêng nhưng không bắt buộc. Điều quan trọng nhất vẫn là lòng thành kính, làm việc thiện và hướng đến những điều tốt đẹp trong năm mới.

Cúng rằm tháng Giêng trong nhà hay ngoài trời?

Lễ cúng rằm tháng Giêng có thể được tiến hành cả trong nhà và ngoài trời, mỗi hình thức đều mang ý nghĩa đặc biệt riêng.